امروزه شایستگی به یک اصطلاح چند منظوره تبدیل شده است که با معانی مختلف در زمینه های علمی متنوع مورد استفاده قرار میگیرد (مجاب و دیگران، ۲۰۱۱). در ادبیات مربوط به شایستگی، تعاریف متنوعی از شایستگیها وجود دارد، اگرچه همه آنها بطور وسیع شبیه هماند و اساسا بر نقشها و مسئولیتهای شغل متمرکزند (کلارک و ارمیت، ۲۰۱۰)، اما با بررسی ان به این نتیجه میرسیم که یک تعریف واحد و اصطلاح معین در مورد شایستگی وجود ندارد(کرمی، ۱۳۸۶).
-
- سیف بهترین ملاک شایستگی معلم را توانایی او در ایجاد تغییرات پیش بینی شده در برنامه درسی و هدفهای آموزشی در شاگردان میداند(سیف، ۱۳۷۲)
-
- ملکی معلمی را شایسته میداند که دارای صلاحیتهای شناختی-حرفه ای-عاطفی باشد(ملکی، ۱۳۷۶)
شایستگی معلمان
شکل ۱٫۲٫ مدل مفهومی شایستگی معلمان
-
- صلاحیت عاطفی[۲۹]:
مجموعه گرایشها و علایق معلم نسبت به مسائل و موضوعات مرتبط با تعلیم و تربیت است.
-
- صلاحیت حرفه ای[۳۰]:
مجموعه تواناییهای علمی در تهیه و اجرای مرحله سه گانه قبل از تدریس، حین تدریس، بعد از تدریس.
-
- صلاحیت شناختی[۳۱]:
مجموعه آگاهیها و مهارت های ذهنی است که معلم در شناخت و تحلیل مسائل و موضوعات مرتبط با تعلیم و تربیت توانا میسازد.
-
- ابن سینا معلمی را شایسته میداند که متدین، عاقل، آگاه به مسایل تربیتی و اخلاقی بوده و در پرورش کودکان مهارت داشته و به تفاوتهای فردی واقف باشد(به نقل از نقدی، ۱۳۷۴)
-
- مانیر معلمی را شایسته و موفق میداند که از سه شیوه رهبری"آمرانه-مشورتی-عدم مداخله” تا آن میزان بهره گیری کند که موقعیت یادگیری اقتضا کند(مانیر، ۱۹۹۲).
الف) شیوه آمرانه:
در این شیوه همه تصمیم گیریها با مربی است و ورزشکار به دستور مربی عمل می کند. فرض زیر بنایی رویکرد آن است که مربی دارای دانش و تجربه است و این، او میباشد که باید به ورزشکار بگوید چه کار کند و نقش ورزشکار آن است که گوش دهد و فرمان را دریافت و اجرا کند(رینر، ۲۰۰۴)[۳۲]
ب) شیوه تسلیم و واگذاری:
مربیانی که این شیوه را بر میگزینند کمتر تصمیم گیرنده هستند. این شیوه یعنی توپ را جلوی ورزشکار بینداز و او را رها کن. در اینجا مربی تقریبا هیچ آموزشی نمیدهد، اعمال نفوذ ناچیزی بر ورزشکاران دارد و مسائل انضباطی را تنها در مسائل بسیار ضروری حل و فصل می کند. (رینر، ۲۰۰۴)
ج) شیوه همکاری:
مربیانی که شیوه همکاری را بر میگزینند ورزشکاران را در تصمیم گیریها شرکت می دهند. چنین مربیانی اگرچه مسئولیت خود را رهبری و هدایت ورزشکاران به سوی اهداف تعیین شده میشناسند اما میدانند اگرچه به ورزشکار فرصت شرکت در تصمیم گیری را ندهند در مقابل اهداف تیمی، مسئولیت و تعهدی را نمیپذیرند(رینر، ۲۰۰۴)
-
-
-
- به عقیده پرل، معلمی را در ایفای نقش خود بعنوان رهبر، موفق عمل می کند که دارای ویژگیهایی هم چون: در بحث پرانرژی و برای توافق شرافتمندانه آماده است-تنوع و گوناگونی را ترغیب می کند-تعارضها را تشخیص میدهد-قوانین و مقررات آموزشی را با توجه به آثار و نتایج مورد استفاده قرار میدهد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
-
-
-
- باندر شایستگی را اینگونه تعریف می کند: هرگونه دانش، مهارت، توانایی یا کیفیت شخصی است که از طریق رفتار، نشان داده می شود و منجر به تعالی خدمت دهی می شود.
-
- منسفید نیز شایستگی را شامل مهارت ها و عاداتی میداند که برای کارکنان ضرورت دارد تا در یک شغل موثر باشند.
-
- در تعریفی از موسسه نشنال پارک سرویس امپلویز(۲۰۰۴)، شایستگی مجموعه ای از دانش، مهارت ها و تواناییها در یک شغل خاص است که به شخص اجازه میدهد به موفقیت در انجام وظایف دست یابد
-
- فیلپوت و همکاران(۲۰۰۲)، شایستگی را بعنوان ترکیبی از مهارت ها، دانش و نگرشهای مورد نیاز برای انجام یک نقش به گونه ای اثربخش، تعریف می کند.
-
- ژانگ یی یوان (۲۰۰۶)[۳۳]، بیان می کند که شایستگی استادان باید شامل شایستگی حرفه ای(دانش و مهارت) و شایستگی الگوی کاری(نفوذ، مشاوره و ارتباطات) و شایستگی روان شناختی(سازگاری، همکاری، وفاداری، مسئولیت پذیری)باشد.
-
- اشمیت(۲۰۱۰)[۳۴]، نیز شایستگی استادان را شامل چهار شایستگی اصلی: دانش حرفهای، عقاید و ارزشها، انگیزش و خودتنظیمی میداند.
-
- اوگینکو(۲۰۱۱)[۳۵]، شایستگی استادان را به سه دسته شایستگیهای کلیدی، اساسی و ویژه طبقه بندی کرده است.
-
- وانگ یی(۲۰۰۶)[۳۶]، بیان می کند که شایستگی استادان شامل تفکر منطقی، برقراری ارتباط، موفقیت مداری، روابط فردی، کسب اطلاعات، مسئولیت پذیری و خلاقیت و نوآوری است.
-
- کیویان و کین(۲۰۰۹)[۳۷]، مدلی برای شایستگی استادان ارائه کردند که بر اساس آن شایستگی استادان به چهار دسته: شایستگی فردی، شایستگی آموزشی، شایستگی همکاری، شایستگی پژوهشی تقسیم می شود.
-
- سیلوی پرز و جکیوس ساری(۲۰۰۵)[۳۸]، معتقدند که یک معلم تربیت بدنی خوب معلمی نیست که در رشته های ورزشی مختلف مهارت کافی داشته باشد بلکه او در وهله اول باید از دانشی عمیق و کامل درباره تدریس برخوردار باشد.
-
- رولفس و ساندرس(۲۰۰۷)[۳۹]، درباره شایستگی استادان مولفههای زیر را برای تعریف شایستگی مناسب میدانند: دانش استاد-رفتار استاد-تفکر استاد-شخصیت استاد-تصمیم گیری-کنترل موثر فعالیتهای یادگیری دانشجویان.
-
- آنجوس سیلوا(۲۰۱۰)، بیان می کند که شایستگیهای استادان یکی از مهمترین مسائل مربوط به کیفیت تدریس آنهاست.
-
- روان شناسان، شایستگی را محرک، ویژگی یا مهارت برجسته تعریف کرده اند که منجر به عملکرد شغلی بهتر می شود. مرابیل و ریچارد ( ۱۹۹۷ ) میگویند که در انتخاب شایستهترینها باید به تواناییها، شاخصهای رفتاری، باورها، ویژگیهای شخصیتی، نگرشها و مهارت های افراد توجه شود. (عریضی، ۱۳۸۴).
-
- فیلپوت( ۲۰۰۲ ): ترکیبی از مهارت ها، دانش ونگرشهای مورد نیاز برای انجام یک نقش بگونهای اثربخش.
-
- دولت ساسکاچوان( ۱۹۹۸ ): هرگونه دانش، مهارت یا ویژگی شخصی که یک فرد را قادر میسازد تا عملکرد موفقیت آمیز به نمایش بگذارند را شایستگی تعریف کرده است.
-
- منزفیلد( ۱۹۹۹ ): یک ویژگی شخصی که در عملکرد اثربخش یا برتر نتیجه میدهد.
-
- رنکین ( ۲۰۰۲ ): مهارت ها و رفتارهایی که سازمانها از کارکنان برای انجام دادن کارشان انتظار دارند.
- طبق تعریف ارائه شده توسط جامعه بین المللی عملکرد مجموعه دانش، مهارت و نگرشهایی که کارکنان را قادر میسازد به صورتی اثربخش فعالیتهای مربوط به شغل و یا عملکرد شغلی را طبق استانداردهای مورد انتظار انجام دهند شایستگی نامیده می شود.